Wpływ na środowisko naturalne segmentu Energetyka Konwencjonalna

Wykorzystanie odpadów

Proces energetycznego spalania węgla kamiennego, brunatnego lub biomasy nieodłącznie związany jest z powstawaniem ubocznych produktów spalania („UPS”), wytwarzanych bezpośrednio w procesie spalania (np. popioły lotne, żużle) lub w procesach oczyszczania gazów odlotowych (gipsy z mokrych metod odsiarczania spalin).

Grupa PGE doskonali i poszerza skalę wykorzystania UPS, prowadzi badania i poszukuje nowych zastosowań UPS z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. Wieloletnie badania nad wykorzystaniem tych substancji potwierdzają, że spełniają one wymagania środowiskowe oraz nie zagrażają życiu i zdrowiu ludzi. Potwierdziły to szczególnie badania z zakresu własności fizykochemicznych, toksykologicznych i ekotoksykologicznych wykonane na potrzeby rejestracji substancji zgodnie z wymogami rozporządzenia REACH.

Odpady pochodzące ze spalania węgla kamiennego z uwagi na swoje właściwości znajdują szerokie zastosowanie w sektorze budowlanym i cementowym. Całość odpadów powstających w instalacjach spółki PGE GiEK S.A. jest zagospodarowywana w procesach odzysku. Bardzo zmienne właściwości popiołów, pochodzących ze spalania węgla brunatnego, powodują że ich gospodarcze wykorzystanie nie jest znaczące i podlegają one głównie składowaniu lub są wykorzystywane do wypełniania terenów niekorzystnie przekształconych. Gips syntetyczny znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle budowlanym i cementowym. Jego zagospodarowanie oparte jest na wieloletniej współpracy i długoterminowych umowach ze stałymi odbiorcami.

Tabela: Całkowita waga odpadów w PGE GiEK S.A. [t].

Ochrona wód

Spółka PGE GiEK S.A. posiada niezbędne decyzje administracyjne określające warunki prowadzenia działalności w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Do celów technologicznych wykorzystywana jest woda powierzchniowa i podziemna z ujęć własnych lub od dostawców zewnętrznych. Na bieżąco prowadzony jest monitoring pomiarów ilości i jakości pobieranych wód. Określone w pozwoleniach dopuszczalne wartości poboru wód nie zostały przekroczone. Ścieki powstałe w wyniku działalności produkcyjnej elektrowni i elektrociepłowni poddawane są procesowi oczyszczania, w tym także oczyszczaniu wielostopniowemu, a następnie odprowadzane są do wód powierzchniowych lub na podstawie zawartych umów - do systemów sieci kanalizacyjnej.

Tabela: Całkowita objętość ścieków według jakości i docelowego miejsca przeznaczenia [m3].

* W PGE Dystrybucja S.A. zrzut następuje do gleby zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym.

Rekultywacja i ochrona bioróżnorodności

Prowadzenie eksploatacji węgla brunatnego metodą odkrywkową powoduje wielkoobszarowe przekształcenia powierzchni terenu, a w efekcie zmiany w środowisku naturalnym. Spółka PGE GiEK S.A. ma świadomość tego, że w znaczący sposób korzysta ze środowiska naturalnego i dlatego działania polegające na przywracaniu terenów pogórniczych realizowane są z największą starannością. Prace rekultywacyjne w kopalniach PGE GiEK S.A. planowane są już na etapie zdejmowania nadkładu, a technologia dobierana jest w taki sposób, aby zoptymalizować prace rekultywacyjne.

Przeprowadzone dotychczas rekultywacje przyczyniły się do powstania nowych kompleksów leśnych i wodnych, w których żyje wiele gatunków zwierząt i roślin. Rekultywacja terenów wpływa na poprawę jakości wód odprowadzanych do odbiorników powierzchniowych, co jest wynikiem zwiększenia retencji, uregulowanego spływu wód deszczowych, ograniczenia spływu powierzchniowego oraz erozji skarp. Ograniczeniu podlegają też procesy wietrzeniowe utworów nadkładowych, co powoduje zmniejszenie ilości jonów siarczanowych w wodach oraz stabilizację pH.

Na wszystkich terenach pogórniczych Kopalni Węgla Brunatnego Turów sukcesywnie prowadzimy prace rekultywacyjne. W ramach projektu zasadzonych zostało 20 mln drzew i krzewów reprezentujących ponad 100 gatunków. Utworzony został także system składający się z sieci cieków o łącznej długości ponad 200 km oraz 150 zbiorników osadowo-retencyjnych. Innym przykładem może być Góra Kamieńsk, która została usypana z 1,4 mld m3 nadkładu zebranego z odkrywki Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów. Po pracach rekultywacyjnych i zalesieniu sztucznie usypane wzgórze jest dzisiaj atrakcyjnym miejscem całorocznego aktywnego wypoczynku dla mieszkańców regionu.

Akweny na rzece Widawka, czyli jeziora Wawrzkowizna i Słok, są źródłami wody dla Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie, a jednocześnie miejscem idealnym dla żeglarzy i wędkarzy. Po zakończeniu wydobycia w Polu Szczerców i Polu Bełchatów powstaną dwa nowe jeziora.

Powstałe w procesie rekultywacji ekosystemy są środowiskami ciągle ewoluującymi, wraz z upływem czasu ulegającymi ciągłym zmianom i przeobrażeniom, a ich bioróżnorodność nieustannie się zwiększa. Wprowadzone w trakcie prac rekultywacyjnych rośliny pionierskie poprzez swoje oddziaływanie na otaczające je środowisko torują drogę innym, bardziej wymagającym gatunkom.

Ustawiczne doskonalenie działalności proekologicznej segmentu Energetyki Konwencjonalnej oraz przestrzeganie przepisów i norm ochrony środowiska naturalnego, znajduje swoje potwierdzenie w certyfikowanych systemach zarządzania – w tym Zintegrowanych Systemach Zarządzania Środowiskiem w oparciu o normę PN – EN ISO 14001.

W oddziałach spółki funkcjonują również laboratoria posiadające akredytacje Polskiego Centrum Akredytacyjnego w zakresie systemu zarządzania jakością oraz m.in. metod badawczych węgla, żużla i popiołu zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Laboratoria te prowadzą między innymi niezbędne badania węgla, żużla i popiołu m.in. na potrzeby handlu emisjami.

Monitorowanie wpływu na środowisko

Nieodłącznym etapem inwestycji Grupy PGE jest analiza otoczenia i środowiska przyrodniczego, a jej wyniki pozwalają nam na zaplanowanie właściwej rekultywacji terenu po zakończeniu inwestycji.

Elektrownia Bełchatów od kilkunastu lat prowadzi monitoring leśny w rejonie swojego oddziaływania. Podczas badań realizowanych w ramach projektu modernizacji bloków stwierdzono, że obecnie prowadzone działania eksploatacyjne mają marginalny wpływ na bioróżnorodność terenów sąsiadujących z elektrownią, a planowane instalacje dodatkowo ograniczą jej wpływ na istniejącą florę i faunę. Do podobnych wniosków doszli badacze realizujący prace dla Elektrowni Turów.

W ramach monitorowania wpływu firmy na otoczenie przeprowadzane są także pomiary emisji hałasu. Wykonywane są planowo raz na dwa lata lub doraźnie na wniosek lub skargi podmiotów zewnętrznych. W przypadku przekroczeń dopuszczalnych wartości podejmowane są natychmiastowe działania w celu ich eliminacji. Planowane pomiary emisji przeprowadzone zostały w większości oddziałów segmentu Energetyki Konwencjonalnej w 2014 roku. Kontrole doraźne wykazały istnienie przekroczeń emisji hałasu z tras przenośników i stacji napędowych Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów oraz przekroczenie w dwóch miejscowościach dopuszczalnego poziomu hałasu związanego z działalnością Kopalni Węgla Brunatnego Turów. Kompleksowe rozwiązania pozwolą na eliminację przekroczeń w 2016 roku w KWB Bełchatów i 2017 roku w KWB Turów. Kwestie związane z przekroczeniami hałasu rozwiązywane są także poprzez wykup nieruchomości narażonych na jego emisję.

Bieżące zabiegi rekultywacyjne

W myśl obowiązujących przepisów prawnych tereny poeksploatacyjne wymagają rekultywacji. Obowiązek rekultywacji spoczywa na osobach fizycznych lub prawnych, które wyłączają grunty z produkcji i powodują utratę ich wartości użytkowej. Dlatego też kopalnie prowadzą rekultywację terenów poeksploatacyjnych, na których zakończona została działalność górnicza. Całość prowadzonych prac obejmuje dwie fazy:

• I. I. Fazę rekultywacji technicznej (podstawowej)
• II. II. Fazę rekultywacji biologicznej (szczegółowej

W zakres rekultywacji technicznej (podstawowej) wchodzą prace polegające na:

• właściwym ukształtowaniu rzeźby terenu zwałowisk czy osadników;
• budowie urządzeń i obiektów systemu odwadniania powierzchniowego;
• budowie dróg dojazdowych.

W ramach zabiegów rekultywacji szczegółowej wykonywane są następujące prace:

• ewentualne neutralizacje gruntów nieprzydatnych;
• wprowadzenia roślinności zielnej;
• wprowadzanie gatunków drzewiastych;
• pielęgnacja nasadzeń.

A. KWB Bełchatów

W ramach rekultywacji terenów poeksploatacyjnych, aktualnie wykonywane są prace na obszarze osadnika nr 1 Pola Bełchatów, zwałowiska zewnętrznego Pola Szczerców oraz terenów pozostałych Pola Bełchatów. Dotyczy to głównie rekultywacji szczegółowej nowo przygotowanych powierzchni zwałowisk oddanych do obudowy biologicznej, jak i naprawy terenów wyłączanych z dalszej działalności kopalni

Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych wykonywana jest w oparciu o projekt technologiczny dla Pola Bełchatów i Pola Szczerców na lata 2014-2018, jak i coroczne, szczegółowe projekty techniczne rekultywacji, powstające dla poszczególnych powierzchni w ramach postępu prac rekultywacyjnych.

Pole Bełchatów

W roku 2015 wykonano:

• rekultywację podstawową - kształtowanie powierzchni (osadnik północny nr 1) 6,82 ha;
• rekultywację szczegółową – zadarnianie i zadrzewianie (osadnik północny nr 1) 2,52 ha.

Od rozpoczęcia procesu rekultywacji do końca 2015 roku w ramach prac rekultywacyjnych wykonano sumarycznie:

• rekultywację podstawową na powierzchni 1.025,78 ha;
• rekultywację szczegółową na powierzchni 369,77 ha.

Pole Szczerców

W roku 2015 wykonano:

• rekultywację podstawową - kształtowanie powierzchni 36,83 ha;
• rekultywację szczegółową – zadarnianie i zadrzewianie 83,59 ha.

Od rozpoczęcia procesu rekultywacji do końca 2015 roku w ramach prac rekultywacyjnych wykonano sumarycznie:

• rekultywację podstawową na powierzchni 578,76 ha;
• rekultywację szczegółową na powierzchni 221,79 ha.

Docelowe kierunki rekultywacji:

• zwałowisko wewnętrzne Pola Bełchatów – kierunek leśny, zadrzewieniowy i rekreacyjno-sportowy;
• zwałowisko zewnętrzne Pola Szczerców - kierunek leśny, rekreacyjno-sportowy, rolny (uprawa roślin energetycznych), gospodarczy (budowa farmy wiatraków);
• wyrobiska górnicze Pola Bełchatów i Pola Szczerców – wodny kierunek rekultywacji, strefy brzegowe kierunek rekreacyjno-sportowy i zadrzewieniowo-leśny.

Zakończenie rekultywacji:

• zwałowiska wewnętrznego Pole Bełchatów – 2020 rok;
• wyrobiska Pole Bełchatów – 2060 rok;
• wyrobiska Pole Szczerców – 2064 rok;
• zwałowiska zewnętrznego Pole Szczerców – 2020 rok.

B. KWB Turów

Rekultywację docelową przeprowadzono na powierzchni 6,13 ha. W ramach poprawek i uzupełnień nasadzeń na wcześniej zrekultywowanych powierzchniach posadzono 61.337 sztuk drzewek. Według obecnych przewidywań docelowa rekultywacja tj. po zakończeniu eksploatacji będzie prowadzana przede wszystkim w kierunku wodnym i leśnym. KWB Turów prowadzi analizy mające na celu wybór optymalnego sposobu prowadzenia eksploatacji w celu zmniejszenia przyszłych kosztów rekultywacji oraz prowadzi prace mające na celu określenie wielowariantowej koncepcji zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych.